Yeşilkart Sigortası

Yeşilkart Hakkında Faydalı Bilgiler

Yeşilkart Nedir?

Yeşil Kart Sertifikası Türk Hükümeti’nin de imzaladığı 1959 tarihli Strasbourg Anlaşması çerçevesinde yeşil kart sistemi dahilindeki ülkelere Mali Mesuliyet Poliçesinin uluslararası uzantısı şeklinde kaza mahalli ülke mevzuatı ve limitleri dahilinde teminat veren yeşil renkli ve uluslar arası tek bir formatla düzenlenen bir belgedir.

Yeşilkart’ın Amacı Nedir?

Yeşil Kart Sistemi olarak bilinen uluslararası motorlu taşıt sigorta sertifikası sistemi, 01.01.1953’te yürürlüğe girmiştir.

Bu sistemin amacı, ülkeler arasında seyahat eden motorlu taşıt kullanıcılarına yardımcı olmak ve ayrıca ilgili motorlu taşıt kullanıcılarının seyahat ettikleri ülkelerde neden oldukları kazaların sonucunda zarar görenlerin korunmasını sağlamaktır.

Buna göre: Trafik kazasının meydana geldiği ülke, kazaya neden olan motorlu taşıt kullanıcısının sürekli yaşadığı ülke olmasa dahi, verilen zarar karşılanacaktır. Bir motorlu taşıt işleteni, ziyaret ettiği her ülkenin sınırında ayrı bir sigorta poliçesi yaptırma gereksinimi duymayacaktır. Elli yılı aşkın süredir uluslararası düzeyde varlığını sürdüren Yeşil Kart Sisteminin başarısı tartışmasız olup, anılan sistem temel amaçlarına fazlasıyla ulaşmıştır. Şu an sisteme 44 ülke dahildir.

Yeşil Kart Sigorta Sertifikasının sigorta ettirene verilmesi, ilke olarak bir zorunlu motorlu taşıt sorumluluk sigortasının düzenlenmiş olması şartına bağlıdır. Yeşil Kart Sistemi’nin işleyişini sağlamak, yani Yeşil Kart Sistemi dahilinde herhangi bir ülkeye kayıtlı motorlu bir taşıtın ülkesi dışında neden olacağı trafik kazası sonucu ortaya çıkan maddi ve/veya bedeni zararları karşılayabilmek amacıyla, sisteme dahil ülke hükümetleri tarafından tanınan Yeşil Kart büroları kurulmuştur. Kendi ülkesinin Yeşil Kart bürosuna üye olmak kaydıyla, ulusal sigorta şirketleri kendi ülkelerinin dışına seyahat edecek araçlara Yeşil Kart Sertifikası düzenler. Sigorta ettirene verilen orijinal kart, yeşil olmalıdır. İki kopya şeklinde düzenlenir ve üzerinde kazıntı veya silinti bulunamaz. Yeşil Kart Sistemi kapsamında kullanılan tüm Yeşil Kart sertifikaları, sisteme üye ülkelerin oluşturduğu Bürolar Konsey’i (Council of Bureaux – COBx) tarafından belirlenen belirli bir şekilde olmak zorundadır.

Yeşilkart Sisteminin Tarihçesi

1949 yılında Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu’nu İç Ulaştırma Komitesi’nin Karayolu Ulaşımı Çalışma Grubu üye ülkelerin hükümetlerine bir tavsiye göndererek; karayolunda seyahat eden motorlu taşıtların işletilmesi nedeniyle ile üçüncü kişilerin uğrayacakları zararları sigorta güvencesi altına alan sigortacılardan, motorlu taşıt sorumluluk sigortasını yaptırma yükümlülüğünün zorunlu olduğu ülkelere giriş yapan sigortalılarını kapsayacak tek tip ve pratik koşullardan oluşan sigorta anlaşmaları yapmaları için istemde bulundu.

Tek tip sigorta belgesi oluşturmanın bu hedefe ulaşmada en iyi yol olacağı sonucuna varan Çalışma Grubu, temel ilkenin çeşitli ülkelerin sigortacıları arasında imzalanacak anlaşmalarla konunun hukuksal boyutunu şekillendirdi.

Tavsiyeye olumlu cevap veren ülkelerin sigorta temsilcileri, Kasım 1951 tarihinde Bürolar Arası Anlaşmayı kabul ettiler ve böylece farklı ülke sigortacıları arasında belirtilen süreç başlamış oldu.

Birleşmiş Milletlerin 5 nolu tavsiyesinin içeriği ve sonraki anlaşmalar:

Her Avrupa ülkesinde ismi Büro olan ve o ülkenin hükümeti tarafından oluşturulan bir merkezi kuruluş olacaktır. Bu kuruluş Yeşil Kart Bürosu’nun görevlerini yerine getirmede yetkilidir. Bu bürolar bir ana kuruluş olan ve merkezi Londra’da (bugün Brüksel) olan Bürolar Konseyi çatısı altında toplanmıştır.

Büroların iki işlevi vardır:

Ödeme Bürosu olarak üyeleri aracılığı ile sigortalılarına Yeşil Kart sigorta sertifikası temin ederler ve aynı zamanda yine tedvir ve hasar giderimi büroları kanalı ile sigortalılarının neden oldukları zararları giderme konusunda garantör olurlar.

İçinde bulunulan ülkenin Tedvir Bürosu, geçerli Yeşil Kart sigorta sertifikasına sahip yabancı plakalı araçların o ülke sınırları dahilinde karıştıkları trafik kazalarından kaynaklanan zararları, yine içinde olunan ülkeye ait hukuksal kurallar ve koşullar çerçevesinde çözümleyip gidermekle görevlidir.

Sisteme dahil olan bürolar yukarıdaki prensipler çerçevesinde Konsey Büro’nun hazırladığı tek tip anlaşmayı karşılıklı olarak imzalamak zorunda olup, bu anlaşmalar Uniform Agreement olarak anılır. Son yıllarda yapılan pek çok değişiklik sonucu adı geçen anlaşma Internal Regulation olarak anılmaya başlanmıştır.

Ek bir iyileştirme 15.03.1991 tarihli çok taraflı garanti anlaşması ile yapılmıştır. Buna göre, çok taraflı garanti anlaşmasına dahil olan ülkelere ait motorlu araçların plakaları Yeşil Kartın yerine geçmektedir. Bu yüzden bu anlaşmaya araç plakası anlaşması da denilmektedir. Bu durumda ödeme bürosu, kendi ülkesinden çıkan herhangi bir aracın geçerli Yeşil Kart’ı olmasa dahi, bu aracın anlaşma kapsamındaki ülkelerde neden olacağı zararlardan geçerli bir Yeşil Kart sigorta sertifikası varmışçasına sorumlu olmaktadır. (Çıkış ülkesi plaka anlaşması denilen bu anlaşmaya Türkiye dahil değildir.)

BÜROLAR KONSEYİ(COUNCIL OF BUREAUX – COB):

COB, merkezi Brüksel’de bulunan ve Yeşil Kart Sistemi’nin işleyiş ve yönetiminden sorumlu olan bir kuruluştur.

Yeşil Kart Sistemi’ne katılan tüm ülke bürolarından oluşan COB, Birleşmiş Milletler Avrupa Komisyonunun İş Ulaştırma Komitesi’nin Yol Ulaşım Çalışma Grubu’na bağlıdır. Bürolar Konseyi, Birleşmiş Milletler’in 5 nolu tavsiyesinin başarıyla uygulamasını sağlamak için gerekli tüm işlemleri ve inisiyatifleri kullanır ve aynı zamanda anlaşmalara uygunluğu denetler.

Yaşilkart Bürolarının Mahiyeti

Bürolar ile onların üyesi olan ve üçüncü şahıs sorumluluk sigortası yapmaya yetkili sigorta şirketleri, Yeşil Kart Sistemi’nin temelini oluştururlar.

Bürolar, üyeleri aracılığı ile sigortalılarına Yeşil Kart sigorta sertifikası düzenler ve zarar gören kimselere tedvir (hasarın çözümlenip giderimi) büroları aracılığı ile kazanın meydana geldiği ülkenin yasal sigorta limitleri ve hukuksal kuralları dahilinde zararın giderimi güvencesi sağlarlar. Büroların zararı giderip ödeme yapabilmesi için gerekli olan koşul, kazaya neden olan aracın olay tarihinde geçerli ve Yeşil Kart Sistemi üyesi bir ülke tarafından düzenlenmiş bulunan Yeşil Kart sigorta sertifikasının varlığıdır.

Yeşil Kartın varlığı motorlu taşıt kullanıcısına kazanın olduğu her ülkede kolaylık sağlar çünkü kendisinin sigorta teminatı ve sigortacısı kolaylıkla tespit edilebilir ve böylece mağdur tarafa ödeme gecikmeksizin yapılabilir.

Ödeme Bürosu: Bu işlev ile ilgili büro, üyesi olan sigorta şirketlerinin düzenledikleri Yeşil Kart Sertifikası sahibi sigorta ettirenlerin neden olacakları trafik kazalarından tamamen sorumludur. Bu sorumluluk, üyesi olan sigorta şirketinin tasfiye sürecinde bulunmasında dahi, kazanın olduğu ülke hukukuna göre sigorta güvencesi sağlama bakımından devam eder.

Tedvir (Hasarın Çözümlenip Giderimi) Bürosu: Kazanın meydana geldiği ülkede bulunan büronun yaptığı işleve verilen isimdir. Bu işlev ile ilgili büronun yükümlülüğü, ülkesinde oluşan bir kazadan sonra, sistem üyesi başka bir büro sigorta ettireninin neden olduğu hasarı çözümlemek ve zararın giderimini sağlamaktır. Bu durumda tedvir bürosu, hasarı sanki sigorta poliçesini kendi düzenlemiş gibi ele almaktadır. Dolayısıyla tedvir bürosunun bu işlevi, kendi ülkesinde zarar görenlere karşı üçüncü şahıs sorumluluk sigortacısı gibi sigorta güvencesi sağlama sorumluluğu ile örtüşmektedir.

Tedvir bürosu, kaza tarihinde geçerli bir Yeşil Kart’ın olması koşuluyla; kaza ile ilgili beyanları tedarik eder, mahkeme çağrıları ile davaların muhatabı olur, araştırmalar yapar ve tazminat öder. Aynı zamanda tedvir bürosu, Yeşil Kart’ı düzenleyen yabancı sigortacının çıkarlarını sigorta poliçesini kendi düzenlemiş gibi gözetmekle yükümlüdür.

Yeşilkart’ın Şekli

Yeşil Kart Sertifikası’nın yüzü, 1’den 9’a kadar aşağıda gösterilen paragraflara ayrılmıştır:

1. Uluslararası sigorta sertifikası olduğunu belirten başlık,
2. Uluslararası sigorta sertifikasının düzenlenmesine güvence veren Yeşil Kart Bürosu,
3. Yeşil Kart’ın geçerlilik tarihleri,
4. Yeşil Kart Bürosu’nun yerleşik olduğu ülkenin uluslararası simgesi, kartı düzenleyen sigorta şirketinin kod numarası ve Yeşil Kart sigorta poliçesinin seri numarası,
5. Aracın plakası, şayet plakası yoksa şasi veya motor numarası,
6. Aracın kullanım tarzı ve markası.

6. ve 7. paragraf arasında Yeşil Kart’ın geçerli olduğu ülkeler, kendilerine ait uluslar arası simgeler ile gösterilmektedir. Avrupa Topluluğu 29 ülke ve İsviçre’nin uluslar arası trafik simgesi Yeşil Kart’ın üstünde tek bölme içinde yazılı olup, diğer Yeşil Kart ülkelerinin her birinin simgesi ayrı kutucuklar şeklinde gösterilmiştir. Yeşil Kart Sertifikası üzerinde bulunan ülke işaretlerinden birinin çizili olması durumu; anılan Yeşil Kart’ın üzeri kapatılmış ülke içinde geçerli olmadığı anlamına gelmektedir. Ancak üzeri çizilen ülkenin simgesi Avrupa Topluluğu ülkelerinden birine ait ise; bu durumda adı geçen Yeşil Kart, Avrupa Topluluğu’na üye diğer ülkelerde de geçersiz olmaktadır.

7. Sigorta ettiren araç sahibi ya da sürücünün adı, soyadı veya ünvanı,
8. Yeşil Kartı düzenleyen sigorta şirketinin ticari ismi ve adresi,
9. Sigorta şirketinin temsilcisinin imzası ve şirket kaşesi,

Yeşil Kart Sertifikası’nın arka sayfasında kullanımına yönelik kurallar ve ulusal tüm Yeşil Kart Büro’larının listesi yer alır.

Geçerli Olduğu Ülkeler

Şu an sisteme dahil 45 ülke vardır. Prensip olarak yeşil kart sisteminin temelinde zorunlu motorlu taşıt üçüncü şahıs sigortasının varlığı ile sisteme dahil olan her ülkenin hükümeti tarafından tanınmış olan ve başka bir ülkede kayıtlı olan motorlu taşıtların sebebiyet verdikleri bedeni yaralanma ya da maddi zararı uluslar arası sigorta sertifikaları temelinde karşılayan ve isimleri motorlu taşıt büroları olan kurumlar var.

Uluslararası sigorta büroları kendi ülkesi dışında seyahat eden araçlara yeşil kart sigortası tanzim eder. Orjinal kart yeşil olmalıdır,2 kopya halinde ve bunların üzerinde silinmeler olmamalıdır ve hiçbir bilgi herhangi bir biçimde değiştirilmiş olmamalıdır. Tüm yeşil kartlar aynı formattadır ve bu format ilgili BM komitesince onaylanan tek tip yeşil kart formatına uygun olarak BM tarafından onaylanmıştır.

Avrupa Ekonomik Bölgesi : üye 29 ülke ve İsviçre bölgesel bir birlik oluştururlar. Bu sebeble, yeşil kartın basılmış şeklinde bir kutu içerisinde gösterilirler. Bunun anlamı şudur,eğer yeşil kartı tanzim eden bir üçüncü ülke sigortacısı AEB’nin üye devletlerden bir tanesinin uluslar arası ibaresini silerse bu sanki tümünü silmiş anlamına gelir ve ilgili araç AEB’nin üyesi olan 29 ülke ve İsviçre ‘ye girişte bir sınır sigortası yaptırmak zorundadır ve bu sigorta tüm AEB ülkelerinde ve İsviçre’de geçerli olacaktır.

Kaynak: Türkiye Motorlu Taşıt Bürosu